47-51 yaş dikkat! Erken emeklilikte kurallar baştan yazıldı! İşte detaylar!
Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHSZ) olarak bilinen ve kamuoyunda yıpranma payı olarak da adlandırılan uygulamada önemli bir değişikliğe gidildi; bu durum özellikle 47-51 yaş arası çalışanların erken emeklilik imkanlarını yeniden şekillendiriyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılan yeni düzenleme ile artık sadece doğrudan riskli görevlerde bulunan bireyler bu haktan faydalanabilecek. Bu çerçevede, örneğin madencilik gibi tehlikeli sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerde çalışsalar dahi, işin özünde doğrudan risk taşımayan pozisyonlardaki çaycı, aşçı veya bekçi gibi çalışanlar, FHSZ kapsamının dışında tutuldu.
Yıpranma Payı Kapsamından Çıkarılan Meslekler
SGK tarafından duyurulan ve 98 sayfadan oluşan güncellenmiş meslek kodu listesi, bazı meslek gruplarının artık yıpranma payından yararlanamayacağını ortaya koydu. Bu meslekler arasında Belediye başkanları, Bar çalışanları, Balık toptancıları, Muhasebeciler, Spor kulübü yöneticileri, Danışmanlar, sekreterler, hizmetliler ile daha önce belirtilen Aşçılar, çaycılar ve bekçiler de yer alıyor. Kurum, bu mesleklerin doğrudan risk unsuru barındırmadığı gerekçesiyle FHSZ kapsamı dışına alındığını açıkladı.
Yıpranma Hakkı Devam Eden Meslek Grupları
Bununla birlikte, ağır ve tehlikeli işlerde görev yapan birçok meslek grubu için yıpranma hakkı uygulaması devam etmektedir. Bu kapsamda, Yer altı madenciliği çalışanları, Demir-çelik sanayi işçileri, Asit ve cıva gibi tehlikeli maddelerle çalışanlar, Doktor, hemşire, ebe gibi sağlık personeli, Emniyet mensupları, jandarma, MİT personeli, sahil güvenlik görevlileri, Gazeteciler, TRT çalışanları, İtfaiyeciler, ceza infaz kurumu görevlileri ve Türk Silahlı Kuvvetleri personeli yıpranma payından yararlanmayı sürdürecek.
Meslek Kodu Uyumu Artık Şart
Yeni dönemle birlikte SGK, yapılan her bildirimi çalışanın meslek koduna göre titizlikle inceleyecek. Eğer riskli bir işte çalışan bir personel, örneğin “vasıta sürücüsü” gibi farklı bir kodla bildirilirse, sistem bu bildirimi otomatik olarak reddedecek. Bu durum, işverenlerin çalışanlarını fiilen yaptıkları işe en uygun ve doğru meslek kodlarıyla bildirme yükümlülüğünü beraberinde getiriyor.
Yanlış Bildirimler İçin Düzeltme ve İtiraz Süreci
Yanlış meslek koduyla bildirilmesine rağmen fiilen riskli bir görevde bulunan çalışanlar için bir itiraz ve düzeltme mekanizması da oluşturuldu. Bu durumda olan çalışanlar adına işverenler, SGK’ya gerekli belgelerle başvurarak durumun düzeltilmesini talep edebilecek. Yapılacak inceleme neticesinde başvurunun haklı bulunması halinde, çalışanın yıpranma hakkı yeniden tesis edilecek.
Uygulama Başlangıç Tarihi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bu yeni FHSZ sistemi, Nisan 2025 dönemine ait hizmet bildirimlerinden geçerli olmak üzere, yani Mayıs 2025 itibarıyla fiilen uygulamaya konulmuş durumda. Bundan böyle her çalışanın bildirimi, SGK tarafından belirlenen meslek kodlarıyla eşleştirilerek değerlendirilecek. Bu nedenle, hem işverenlerin hem de çalışanların, olası bir erken emeklilik hakkı kaybı yaşamamak adına yapılan beyanlara ve kullanılan meslek kodlarına azami dikkat göstermesi büyük önem taşıyor.
Kaynak: Ekonomim.com
